تاریخ شروع : 1402/02/27
مهلت ارسال : 1402/03/27
گرنت صندوق نوآوری و شکوفایی:
حمایت بلاعوض از طرح تا سقف 300میلیون تومان
حمایت بلاعوض از طرح تا سقف 300میلیون تومان
مهلت ارسال پروپوزال به اتمام رسیده است
بهینه‌سازی شرایط سنتز ماده موثره داروی اداراون در مقیاس پایلوت جهت بهبود عوارض ضربه مغزی و بیماری ALS
خلاصه فناوری:
داروی اداراون به‌عنوان یک داروی تجاری و موثر در درمان ضایعات مربوط به سکته مغزی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) استفاده می‌شود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال 2017، اداراون را یک داروی کلاس A معرفی کرد. اداراون از سلول‌ها در مقابل استرس اکسایشی محافظت می‌کند. استرس اکسایشی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن میزان بسیار زیادی رادیکال آزاد تولید کرده و نمی‌تواند اثرات آنها را به‌طور موثر با آنتی‌اکسیدان‌ها خنثی کند. در واقع اداراون یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است که رادیکال‌های آزاد موجود در سطح بدن را خنثی کرده و در نتیجه بدن را از عوارض ناشی از این رادیکال‌ها محفوظ می‌دارد. همچنین اداراون می‌تواند با جلوگیری از استرس اکسایشی در افراد مبتلا به ALS یا بیماری نورون‌های حرکتی، به ممانعت از مرگ نورون‌های حرکتی کمک کند. این دارو از طریق تزریق داخل وریدی (سیاهرگ) تجویز می‌شود. اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یک نوع بیماری مرتبط با اعصاب است که نادر و کشنده است. در این بیماری نورون‌های حرکتی که مسئول کنترل حرکت ارادی ماهیچه‌ها مانند توانایی جویدن، راه رفتن و صحبت کردن هستند، دچار نقص می‌شوند. در این راستا بیمار ضعف عضلانی پیشرونده‌ای را تجربه می‌کند و در نهایت مغز فرد مبتلا توانایی خود را برای دستور شروع و کنترل حرکات ارادی در بیمار از دست می‌دهد.
داروی اداراون در حال حاضر به‌طور گسترده در سرتاسر جهان تولید می‌شود. حجم نیاز سالانه کشور به این دارو حدود 10 تا 15 کیلوگرم است. در حال حاضر حدود 50 درصد از این دارو از طریق واردات و مابقی در داخل تولید می‌شود. هرچند که اخیرا تلاش‌هایی برای تولید این دارو در کشور توسط شرکت‌های دانش‌بنیان شده است اما بزرگ‌ترین مشکل این روش‌ها پایین بودن راندمان و همچنین کاهش راندمان موثر با افزایش مقیاس تولید دارو بوده است. به همین دلیل بخش عمده‌ای از بازار ایران برای این دارو، همچنان در اختیار شرکت‌های خارجی است و بخشی از دارو که توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود عمدتا حاصل فرموله کردن اداراون وارداتی است.
قیمت این داروی تزریقی برای هر دوز تزریق حدود 860 هزار تومان است که با توجه به اینکه بیمار مبتلا به ALS نیاز دارد تا 28 دوز از این دارو را برای یک دوره درمان دریافت کند، هزینه‌ی حدود 26 میلیون تومانی را باید متقبل شود که هزینه بسیار بالایی است. در نتیجه روشی که بتوان با استفاده از آن، هزینه تمام شده این محصول را کاهش داد تا محصول با قیمت کمتر به‌دست بیمار برسد می‌تواند بسیار جذاب باشد. هر دوز از این دارو در بازار ایران حاوی 30 میلی گرم اداراون است که با توجه به قیمت 860 هزار تومانی آن، قیمت یک کلیوگرم اداراون به شکل محصول نهایی بیش از بیست و هشت میلیارد تومان می‌شود که رقم بسیار بالایی است. طبق برآورد، می‌توان محصول اداراون را با رقم بسیار پایین‌تری از طریق یک روش سبز با راندمان بالا تولید کرد.
ضرورت مسئله
داروی اداراون در حال حاضر به‌صورت گسترده در سرتاسر جهان تولید می‌شود. حجم نیاز سالانه کشور به این دارو حدود 10 تا 15 کیلوگرم است. در حال حاضر حدود 50 درصد از این دارو از طریق واردات و مابقی در داخل تولید می‌شود. هرچند که اخیرا تلاش‌هایی برای تولید این دارو در کشور توسط شرکت‌های دانش‌بنیان شده است، اما بزرگ‌ترین مشکل این روش‌ها پایین بودن راندمان و همچنین کاهش راندمان موثر با افزایش مقیاس تولید دارو بوده است. به همین دلیل بخش عمده‌ای از بازار ایران برای این دارو، همچنان در اختیار شرکت‌های خارجی است و بخشی از دارو که توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود عمدتا حاصل فرموله کردن اداراون وارداتی است.
هر دوز از این دارو در بازار ایران حاوی 30 میلی‌گرم اداراون است که با توجه به قیمت 860 هزار تومانی آن، قیمت یک کلیوگرم اداراون به شکل محصول نهایی بیش از بیست و هشت میلیارد تومان می‌شود که رقم بسیار بالایی است. طبق برآورد، می‌توان محصول اداراون را با رقم بسیار پایین‌تری از طریق یک روش سبز با راندمان بالا تولید کرد. سنتز ماده موثره داروی اداراون با راندمان بالا در مقیاس پایلوت یا صنعتی یکی از چالش‌های موجود درسنتز این داروی با ارزش است. لازم به توضیح است که معمولا با بالا بردن مقیاس سنتز دارو، مشکل افت راندمان حاصل می‌شود. با توجه به ساختار این دارو که شامل یک حلقه آروماتیک و یک حلقه هتروسیکل پیرازول-5-اون می‌باشد، می‌توان با تغییر دادن شرایط واکنش، همچون دما، حلال، باز و.... و همچنین تغییر در نحوه work up محصول، راندمان واکنش را به سطح بالاتری ارتقا داد. برای مثال تلاش‌هایی شده است تا با استفاده از حلال‌های مختلف مانند استیک اسید، اتانول، تولوئون و... همچنین بازهایی مانند گوانیدین راندمان واکنش را بهبود ببخشند، اما اغلب راندمان‌های گزارش شده در این مقالات در مقیاس آزمایشگاهی بوده و با افزایش مقیاس تولید، راندمان کاسته شده است. در این کار تحقیقاتی، انواع روش‌های سنتز که در گذشته برای سنتز اداراون در مقالات و پتنت‌ها مورد استفاده قرار گرفته بود مورد ارزیابی قرار گرفت. در این روش‌ها در مقیاس یک میلی مول، راندمان‌ها بالا بود اما با افزایش مقیاس به یک گرم و سپس پنج گرم، راندمان واکنش تا حد زیادی افت می‌کند. در این کار تلاش شده است تا با استفاده از حلال‌ها، بازها، اسیدها و افزودنی‌های مختلف و به طور کلی با بررسی شرایط مختلف واکنش، واکنشی طراحی شود که بتواند با استفاده از مواد اولیه در دسترس و نسبتا ارزان داروی اداراون با راندمان بالا در مقیاس بالا سنتز شود.
داروی اداراون به‌عنوان یک داروی تجاری و موثر در درمان ضایعات مربوط به سکته مغزی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) استفاده می‌شود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال 2017، اداراون را یک داروی کلاس A معرفی کرد. اداراون از سلول‌ها در مقابل استرس اکسایشی محافظت می‌کند. استرس اکسایشی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن میزان بسیار زیادی رادیکال آزاد تولید کرده و نمی‌تواند اثرات آنها را به‌طور موثر با آنتی‌اکسیدان‌ها خنثی کند. در واقع اداراون یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است که رادیکال‌های آزاد موجود در سطح بدن را خنثی کرده و در نتیجه بدن را از عوارض ناشی از این رادیکال‌ها محفوظ می‌دارد. همچنین اداراون می‌تواند با جلوگیری از استرس اکسایشی در افراد مبتلا به ALS یا بیماری نورون‌های حرکتی، به ممانعت از مرگ نورون‌های حرکتی کمک کند. این دارو از طریق تزریق داخل وریدی (سیاهرگ) تجویز می‌شود. اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یک نوع بیماری مرتبط با اعصاب است که نادر و کشنده است. در این بیماری نورون‌های حرکتی که مسئول کنترل حرکت ارادی ماهیچه‌ها مانند توانایی جویدن، راه رفتن و صحبت کردن هستند، دچار نقص می‌شوند. در این راستا بیمار ضعف عضلانی پیشرونده‌ای را تجربه می‌کند و در نهایت مغز فرد مبتلا توانایی خود را برای دستور شروع و کنترل حرکات ارادی در بیمار از دست می‌دهد.
داروی اداراون در حال حاضر به‌طور گسترده در سرتاسر جهان تولید می‌شود. حجم نیاز سالانه کشور به این دارو حدود 10 تا 15 کیلوگرم است. در حال حاضر حدود 50 درصد از این دارو از طریق واردات و مابقی در داخل تولید می‌شود. هرچند که اخیرا تلاش‌هایی برای تولید این دارو در کشور توسط شرکت‌های دانش‌بنیان شده است اما بزرگ‌ترین مشکل این روش‌ها پایین بودن راندمان و همچنین کاهش راندمان موثر با افزایش مقیاس تولید دارو بوده است. به همین دلیل بخش عمده‌ای از بازار ایران برای این دارو، همچنان در اختیار شرکت‌های خارجی است و بخشی از دارو که توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود عمدتا حاصل فرموله کردن اداراون وارداتی است.
قیمت این داروی تزریقی برای هر دوز تزریق حدود 860 هزار تومان است که با توجه به اینکه بیمار مبتلا به ALS نیاز دارد تا 28 دوز از این دارو را برای یک دوره درمان دریافت کند، هزینه‌ی حدود 26 میلیون تومانی را باید متقبل شود که هزینه بسیار بالایی است. در نتیجه روشی که بتوان با استفاده از آن، هزینه تمام شده این محصول را کاهش داد تا محصول با قیمت کمتر به‌دست بیمار برسد می‌تواند بسیار جذاب باشد. هر دوز از این دارو در بازار ایران حاوی 30 میلی گرم اداراون است که با توجه به قیمت 860 هزار تومانی آن، قیمت یک کلیوگرم اداراون به شکل محصول نهایی بیش از بیست و هشت میلیارد تومان می‌شود که رقم بسیار بالایی است. طبق برآورد، می‌توان محصول اداراون را با رقم بسیار پایین‌تری از طریق یک روش سبز با راندمان بالا تولید کرد.
ضرورت مسئله
داروی اداراون در حال حاضر به‌صورت گسترده در سرتاسر جهان تولید می‌شود. حجم نیاز سالانه کشور به این دارو حدود 10 تا 15 کیلوگرم است. در حال حاضر حدود 50 درصد از این دارو از طریق واردات و مابقی در داخل تولید می‌شود. هرچند که اخیرا تلاش‌هایی برای تولید این دارو در کشور توسط شرکت‌های دانش‌بنیان شده است، اما بزرگ‌ترین مشکل این روش‌ها پایین بودن راندمان و همچنین کاهش راندمان موثر با افزایش مقیاس تولید دارو بوده است. به همین دلیل بخش عمده‌ای از بازار ایران برای این دارو، همچنان در اختیار شرکت‌های خارجی است و بخشی از دارو که توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود عمدتا حاصل فرموله کردن اداراون وارداتی است.
هر دوز از این دارو در بازار ایران حاوی 30 میلی‌گرم اداراون است که با توجه به قیمت 860 هزار تومانی آن، قیمت یک کلیوگرم اداراون به شکل محصول نهایی بیش از بیست و هشت میلیارد تومان می‌شود که رقم بسیار بالایی است. طبق برآورد، می‌توان محصول اداراون را با رقم بسیار پایین‌تری از طریق یک روش سبز با راندمان بالا تولید کرد. سنتز ماده موثره داروی اداراون با راندمان بالا در مقیاس پایلوت یا صنعتی یکی از چالش‌های موجود درسنتز این داروی با ارزش است. لازم به توضیح است که معمولا با بالا بردن مقیاس سنتز دارو، مشکل افت راندمان حاصل می‌شود. با توجه به ساختار این دارو که شامل یک حلقه آروماتیک و یک حلقه هتروسیکل پیرازول-5-اون می‌باشد، می‌توان با تغییر دادن شرایط واکنش، همچون دما، حلال، باز و.... و همچنین تغییر در نحوه work up محصول، راندمان واکنش را به سطح بالاتری ارتقا داد. برای مثال تلاش‌هایی شده است تا با استفاده از حلال‌های مختلف مانند استیک اسید، اتانول، تولوئون و... همچنین بازهایی مانند گوانیدین راندمان واکنش را بهبود ببخشند، اما اغلب راندمان‌های گزارش شده در این مقالات در مقیاس آزمایشگاهی بوده و با افزایش مقیاس تولید، راندمان کاسته شده است. در این کار تحقیقاتی، انواع روش‌های سنتز که در گذشته برای سنتز اداراون در مقالات و پتنت‌ها مورد استفاده قرار گرفته بود مورد ارزیابی قرار گرفت. در این روش‌ها در مقیاس یک میلی مول، راندمان‌ها بالا بود اما با افزایش مقیاس به یک گرم و سپس پنج گرم، راندمان واکنش تا حد زیادی افت می‌کند. در این کار تلاش شده است تا با استفاده از حلال‌ها، بازها، اسیدها و افزودنی‌های مختلف و به طور کلی با بررسی شرایط مختلف واکنش، واکنشی طراحی شود که بتواند با استفاده از مواد اولیه در دسترس و نسبتا ارزان داروی اداراون با راندمان بالا در مقیاس بالا سنتز شود.
| نام و نام خانوادگی | رشته/ مقطع تحصیلی | همکار/ مشاور طرح | وضعیت شغلی |
| دکتر فرناز جعفرپور | دکتری شیمی آلی | مجری | عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران |
| دکتر قاسم رضانژاد | دکتری شیمی آلی | همکار | عضو هیئت‌علمی دانشگاه پیام نور |
| دکتر مهران قاسمی | دکتری شیمی آلی | همکار | محقق پسا دکتری |
سوابق عرضه‌کننده فناوری و مسئول اصلی تیم پژوهشی:
خانم دکتر فرناز جعفرپور، دانشیار شیمی آلی دانشگاه تهران است که کارشناسی خود را در دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد را در دانشگاه تبریز در زمینه سنتز مواد آلی هتروسیکل حاوی اکسیژن به پایان رسانیده است. ایشان دکتری خود را در حوزه سنتز مواد آلی هتروسیکل تیوپیران و بررسی واکنش‌های نوری آنها در دانشگاه تهران به پایان رسانیده است. عضو سرآمدان علمی کشور، چاپ بیش از 60 مقاله علمی در مجلات معتبر بین المللی (ISI)، ده‌ها مقاله در کنفرانس‌های بین المللی، ملی و داخلی، اتمام بیش از 5 طرح تحقیقاتی خارج دانشگاه، راهنمایی چندین دانشجوی دکتری و دانشجوی کارشناسی ارشد در حوزه سنتز ترکیبات آلی و هتروسیکل، تدریس دروس کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مرتبط با رشته، از فعالیت‌های علمی دکتر جعفرپور محسوب می‌شوند. مقالات چاپ‌شده ایشان از اینجا قابل مشاهده می‌باشد.
دکتر قاسم رضانژاد بردجی، استاد تمام شیمی آلی (پلیمر و نانومواد) در دانشگاه پیام نور است، که کارشناسی خود را در دانشگاه شیراز و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه تهران در زمینه سنتز مواد آلی هتروسیکل و واکنش‌های نوری آنها به پایان رسانده است. ایشان دکتری خود را در حوزه پلیمر، نانومواد و سنتز ترکیبات آلی در دانشگاه صنعتی شریف به پایان رسانیده است. چاپ بیش از 150 مقاله علمی در مجلات معتبر بین المللی (ISI)، بیش از 200 مقاله در کنفرانس‌های بین المللی، ملی و داخلی، اتمام بیش از 20 طرح تحقیقاتی خارج و داخل دانشگاه از فعالیت‌های علمی دکتر رضانژاد محسوب می‌شود. همچنین راهنمایی بیش از ده دانشجوی دکتری، ده‌ها دانشجوی کارشناسی ارشد در حوزه پلیمر، نانومواد و سنتز ترکیبات آلی، تدریس دروس مختلف کارشناسی شیمی، کارشناسی ارشد و دکتری مرتبط با رشته، از دیگر فعالیت‌های نامبرده است. مقالات چاپ‌شده ایشان از اینجا قابل مشاهده می‌باشد.
دکتر مهران قاسمی، همکار طرح، فارغ التحصیل در مقطع دکتری رشته شیمی آلی از دانشگاه خوارزمی است. موضوع پروژه تحقیقاتی ایشان در مقطع دکتری، سنتز هتروسیکل‌های حاوی نیتروژن با فعالسازی پیوند کربن-هیدروژن در حضور کاتالیزور پالادیم بوده است. در حال حاضر ایشان محقق پسادکتری سازمان سرآمدان علمی کشور هستند و در گروه تحقیقاتی دکتر فرناز جعفرپور فعالیت می‌کنند. مقالات چاپ‌شده ایشان از اینجا قابل مشاهده می‌باشد.
محصول موردنظر در حال حاضر عمدتا وارداتی است. قیمت این دارو در حال حاضر بسیار بالا است و هر دوز 30 میلی‌گرمی آن 860 هزار تومان برای بیمار هزینه دارد که رقم بسیار بالایی است. برآورد ما در مقیاس آزمایشگاهی این است که امکان تولید این دارو با قیمت بسیار پایین‌تر وجود دارد. روش ارائه شده توسط این تیم، حلال سبز و راندمان بالاتری دارد، ضمن اینکه از مواد اولیه دردسترس و ارزان قیمت نیز برای این کار استفاده شده است
داروی اداراون در درمان ضایعات مربوط به سکته مغزی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک استفاده می‌شود.
سنتز داروی اداراون در مقیاس پایلوت با راندمان و خلوص بالا
- هزینه اجرای طرح حدود 600 میلیون تومان برآورد می‌شود، که حداکثر 70 درصد این مبلغ تا سقف 300 میلیون تومان، از محل حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی تامین خواهد شد.
- مدت‌زمان اجرای طرح حدود 24 ماه برآورد می‌شود.
- مالکیت معنوی: مشارکت‌کننده در مالکیت معنوی ناشی از اجرای تحقیق سهیم خواهد بود و انتشار مقاله مشترک توسط مجری و مشارکت‌کننده در ژورنال‌های داخلی و خارجی، ارائه مقاله در کنفرانس‌ها و سمینارها با موافقت و اشاره به نام همه دست‌اندرکاران مجاز خواهد بود.
- مالکیت منافع مادی: سهم مشارکت شرکت/شتاب‌دهنده متقاضی حداقل 10 و حداکثر 35 درصد خواهد بود (منافع مالی ناشی از توسعه این فناوری بر اساس توافق طرفین و مشترک خواهد بود و باتوجه‌به سهم آورده نقدی و غیرنقدی توسعه‌دهنده، سهم مالکیت قابل‌مذاکره و توافق است).
شماره تماس:
021-66531044
09025555471
اینستاگرام:
iran.challenges@
021-66531044
09025555471
اینستاگرام:
iran.challenges@